Patomorfologia
Patomorfologia i najważniejsze elementy badania histopatologicznego
Patomorfologia, dawniej: anatomia patologiczna – dział medycyny zajmujący się rozpoznawaniem, klasyfikacją oraz czynnikami prognostycznymi chorób na podstawie zmian morfologicznych w tkankach i narządach. Jako dyscyplina teoretyczna wywodzi się z anatomii patologicznej, zajmującej się badaniem odstępstw od prawidłowej budowy ciała.
Patomorfologia jest interdyscyplinarna, to znaczy bierze udział w diagnostyce i leczeniu chorób wielu specjalności, poczynając od onkologii poprzez wszystkie zabiegowe działy medycyny.
Podstawią rozpoznania nowotworów skóry jest badanie histopatologiczne.
Przy podejrzeniu czerniaka badanie patomorfologiczne materiału uzyskanego na drodze biopsji wycinającej zmiany pierwotnej składa się z badania makro- i mikroskopowego wraz z określeniem cech obowiązkowo i warunkowo badanych, które powinien zawierać wystandaryzowany raport histopatologiczny.
Badanie makroskopowe
- Wielkość wyciętego fragmentu skóry ze zmianą (3 wymiary).
- Wielkość zmiany (2 wymiary).
- Zabarwienie (jednolite, niejednolite).
- Brzeg zmiany (regularny, nieregularny).
- Guzek (obecny, nieobecny.
- Margines (boczny, w głębi).
Badanie mikroskopowe skóry ze zmianą
Cechy mikroskopowe oceniane obowiązkowo:
- Rozpoznanie histopatologiczne zgodne z klasyfikacją histopatologiczną zmian melanocytarnych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, World Health Organization) 2018 oraz kodem ICD-O.
- Grubość nacieku według Breslowa w milimetrach, mierzona od warstwy ziarnistej naskórka lub dna owrzodzenia do najgłębiej naciekających gniazd melanocytów.
- Stopień zaawansowania pT według klasyfikacji pTNM AJCC/UICC 8. wydania 2017 [16].
- Obecność lub nieobecność owrzodzenia obejmującego całą grubość pokrywającego guz naskórka, będącego wynikiem wnikania do naskórka komórek czerniaka, a niebędącego owrzodzeniem mechanicznym, oraz określenie jego rozległości na podstawie średnicy lub odsetka zajętej powierzchni nad guzem.
- Liczba figur podziału na 1 mm2 (tylko w komponencie wertykalnym, mierzona w polach o największej aktywności mitotycznej, tzw. hot spots).
- Fazy wzrostu [horyzontalna (radialna) — śródnaskórkowa, in situ oraz strzałkowa (wertykalna), zawsze inwazyjna skórna].
- Obecność lub nieobecność mikroskopowych ognisk satelitarnych (ogniska z melanocytów średnicy powyżej 0,05 mm w odległości powyżej 0,3 mm i do 2 cm od składnika inwazyjnego guza pierwotnego czerniaka — cecha N).
- Margines obwodowy (od składnika in situ i inwazyjnego) oraz w głębi.